Kısa Vadeli Yatırım Aracı Repo Nedir?

Repo, kısa vadeli getirileri hedefleyen yatırım araçlarıdır. Çoğu zaman bankaların bireysel yatırımcıya ve kurumsal yatırımcıya sağlamış oldukları devlet tahvilleri, hazine bonoları gibi menkul kıymetlerin satılmasından ve önceden belirlenmiş olan fiyat üzerinden ileri tarihlerde yeniden satın almak için anlaşmasıdır.

Repo için en yaygın anlam genellikle kısa sürede yapılacak mevduat faizleri olarak bilinmektedir. Repoyu yapacak olan bankanın repoyu yaptığı tutar kadar da hazine bonosunda ki kasası içinde elinde tutması gerekmektedir. Repo işleyişlerinde ise durum farklıdır. Repo işleyişlerinde ise repo yapılan menkul kıymetin müşteriye teslim edilmesi gerekmektedir. vadesi geldiğin de ise faiz tutarları belirlenip ödeme yapıp geri alması gerekmektedir. fakat bu uygulamada çok sık problemler yaşandığı için işlem yapılamamaktadır. Yapılan makbuzlar bankalarda kalmaktadır. Fakat makbuzlar bulunsa bile çoğu zaman denetim açıklarından kaynaklı repo ve karşılıksız repolar yapılmaktadır. 1994 krizinde çoğu bankanın menkul kıymetlerinin olmadığı görülmüş ve bu durumdan dolayı repo yapmış kişiler de mağdur olmuşlardır.

Merkez bankası repolarından bahsedecek olur isek dolaşımda bulunan paranın azaltılması ya da çoğaltılması işlemlerini repo işlemleri yapmaktadır. Bu işlemlere daha çok açık piyasa işlemleri adı olarak da bilinmektedir. Repo türlerinden bahsedecek olur isek; düz repo, ters repo, fiktif repo, sürekli repo, döviz swapı repoları, vadeye kadar repo, gecelik repo,  açık repo ve esnek repo olmak üzere türleri bulunmaktadır.

Repo türlerinden kısaca bahsedecek olur isek düz repo, belirlenen menkul kıymetlerin sahibi olan ilk sahipleri tarafından geri satın alınmasıdır. Ters repo, amaç olarak vade sonrasında menkul kıymetlerin geri satılmasıdır. Fiktif repo ikiye ayrılmaktadır. İlk olarak tek menkul kıymet vardır ve birden fazla alıcı tarafından birden çok işlem yapılarak satılacak olmasıdır. Bir diğer fiktif repo ise menkul kıymeti satan tarafın işlemleri gerçekleştirmeyip el değiştirdiğini temsil etmiş olduğu banka dekontları ve makbuzlardır. Sürekli repo vadenin sona ermesinden sonra otomatik yenileniyor olmasıdır. Döviz swapı repoları, uluslar arası dövizlerdir. Vadeye kadar repo, vadenin bittiği tarihte faizin ödenmesidir. Gecelik repo, valör ilk gün takasında ertesi gün olmasıdır. Açık repo, vade tarihi belirlenmemiş olan repodur. Esnek repo ise faiz ödemelerindeki ayrıcalıklardır.